U Twojego dziecka zdiagnozowano dysleksję? Nie wiesz jak mu pomóc i co należy robić? Stworzyliśmy dla Was listę porad, które mogą okazać się przydatne w pracy z dziećmi w domu.
Przede wszystkim kierujmy się w myśl zasady – „uczeń z dysleksją ma prawo popełniać błędy, lecz nie ma prawa zostawiać ich bez poprawy”
Warunki dobrej pracy z dzieckiem to: cierpliwość, systematyczność, wyrozumiałość, konsekwencja, wspomaganie, wspieranie!
Stworzenie odpowiednich warunków do nauki
Należy ograniczyć ilość bodźców wzrokowych i dźwiękowych, aby dziecko mogło skupić uwagę tylko na nauce. Szczególnie dotyczy to młodszych dzieci, które z natury łatwo się rozpraszają 
Warto, aby dziecko uczyło się w tym samym miejscu i o tej samej porze. Pamiętajmy również o odpoczynku przed przystąpieniem do nauki – wtedy wszystko lepiej „wchodzi” 
Warto uprzątnąć miejsce do pracy, aby nie znajdowały się na nim żadne rozpraszacze. Jako ciekawostkę można wspomnieć, że niektórzy uważają, iż po jednej stronie biurka warto ustawić zieloną roślinę, która będzie dziecko uspokajać, kiedy poczuje się zmęczone czytaniem
Nauka czytania
Należy starać się zachęcić dziecko do głośnego czytania codziennie, chociaż po 15-20min. Powinny być to mniej więcej stałe pory i stały czas czytania, aby stało się to nawykiem. W celu zachęcenia dziecka możemy z nim czytać na zmianę lub z podziałem na role. W przypadku dzieci dyslektycznych sprawdza się również słuchanie audiobooków i jednoczesne śledzenie tekstu. Po przeczytaniu tekstu należy prosić, aby dziecko opowiedziało treść własnymi słowami.
Nie możemy zapomnieć, że dziecko musi również przyzwyczaić się do czytania po ciuchu, dlatego możemy mieszać sposoby czytania. Trzeba jednak pamiętać, że dziecko ZAWSZE powinno streścić przeczytaną treść, a w szczególności tekstu, które czyta po cichu. Dzieci z dysleksją mają problem ze zrozumieniem sensu tekstu, dlatego należy mu pomóc wypracować ten mechanizm. Gdy dziecko popełni błąd i błędnie przeczyta wyraz to warto nie przerywać ćwiczenia, tylko wrócić do błędu np. po przeczytaniu danego akapitu i go omówić – pokazać jak powinno poprawnie się go przeczytać. Również warto wspomnieć, że nie jest wskazana zbyt wygodna pozycja, bo to rozleniwia i nie sprzyja koncentracji
Trening pisania
Podobnie, jak z czytaniem – nie możemy tego zaniedbać. Jednym ze sposobów, który można stosować w pracy z dzieckiem z dysleksją jest codzienne pisanie 3-5 zdań ze słuchu. Następnie powinniśmy je sprawdzić, zaznaczyć błędy, ale NIE POPRAWIAĆ. Niech dziecko spróbuje znaleźć w słowniku poprawną formę wyrazu. Warto omówić z dzieckiem trudniejsze przykłady.
Przydatne do ćwiczenia pisania będą również gotowe materiały np. z serii Ortograffiti. Kolejnym sposobem może być zapisywanie wyrazów, w których popełniono błędy np. na końcu zeszytu i w ten sposób tworzyć tzw. słowniczek trudnych wyrazów, które można powtarzać np. co tydzień. Prof. Dr hab. Marta Bogdanowicz opracowała metodę tzw. „Dyktanda w 10 punktach”, które można również zastosować w pracy z dzieckiem (zasady znajdziecie tutaj: http://www.ptd.edu.pl/4.%20dyktando.pdf).
Kontrola zeszytów
Bardzo ważna część, o której nie można zapomnieć. Dziecko potrzebuje pomocy w zaznaczeniu i poprawieniu błędów. Jest to o tyle ważne, że dzięki temu może zapamiętać poprawną formę zapisanego wyrazu. Można również stworzyć „grę”, np. rodzic zapisuje ołówkiem liczbę błędów w danym wierszu, a zadaniem dziecka jest ich znalezienie i poprawienie. Jednakże trzeba pamiętać o zasadzie – NIE POPRAWIAMY BŁĘDÓW ZA DZIECKO!
Pomoc w odrabianiu lekcji
Najważniejsze, aby pamiętać, że uczeń z dysleksją musi pracować o wiele więcej niż uczeń bez trudności, dlatego ważna jest cierpliwość. Za poprawnie wykonane zadanie należy się pochwała Warto ustalić jakiś porządek – co jest zadane oraz kolejność ich wykonywania. Warto pozwolić dziecku na samodzielną pracę, którą jednak należy później sprawdzić. Będziemy powtarzać to jak mantrę – pamiętajmy, żeby NIE poprawiać za dziecka popełnionych błędów – niech samo spróbuje to zrobić. Warto, aby praca domowa została zrobiona w dniu, w którym była zadana. Dzień przed daną lekcją ważne jest powtórzenie materiału.
Gry i zabawy
Warto ćwiczyć u dyslektyków koncentrację i pamięć. Można to zrobić, m.in. przy pomocy puzzli czy szukania różnic między obrazkami. Jeśli dziecko jest aktywne to można wprowadzić zabawy na poprawę koordynacji ruchów, co również przyniesie pozytywne efekty w nauce
Nie przeciążajmy dziecka pracą
Od czasu do czasu zróbmy przerwy. Należy również starać się różnicować zadania. Ważne jest, aby często powtarzać przerobiony materiał. Podstawowa zasada skutecznej praktyki brzmi: mało a często!
Angażowanie zmysłów
Warto stosować techniki skojarzeniowe, ułatwiające zapamiętywanie oraz angażować do pracy wszystkie zmysły. Tutaj sprawdzą się gry czy obrazki. Do nauki słówek z języka obcego mogą sprawdzić się fiszki.
Komfort psychiczny
Musimy również zadbać o komfort psychiczny dziecka – podkreślajmy jego mocne strony i chwalmy za dobrze wykonane zadania, a nawet powolne postępy. NIE wolno dziecka karać za niepowodzenia lub błędy.
Krótkie polecenia
W przypadku dyslektyków warto kierować krótkie, proste polecenia i upewniać się, że dziecko nas zrozumiało.
Efektywna nauka
Dbajmy o to, aby dziecko uczyło się EFEKTYWNIE, a nie biernie wkuwało słówka czy inny materiał. Im starsze dziecko, tym jest to ważniejsze. W przeciwnym razie będzie nie tylko sfrustrowane, ale i utonie w morzu materiału. Jak pomóc? Najprostszym sposobem jest poproszenie dziecka o streszczenie tego, czego się uczy. Warto zadawać pytania, takie jak:
– Co jest najważniejsze i warto zapamiętać?
– Jest tu coś nowego?
– Coś cię zaskoczyło?
– Czego się dowiedziałeś?
– Co jest niejasne?
Można również wypróbować metodę podkreślania słów kluczowych w tekście. Kolejnym sposobem jest zachęcenie dzieci do robienia notatek z najważniejszymi rzeczami. Można je robić w postaci tabeli, mapy myśli, itp. Powinno być to coś, co ‘uprości’ dany materiał i pozwoli go łatwiej zapamiętać. Warto również zachęcić dziecko do robienia kolorowych notatek.
Pomoc naukowa
Do tłumaczenia materiału szkolnego w prosty i zrozumiały sposób polecamy kanał na YouTubie Akademii Khana: https://www.youtube.com/user/KhanAcademyPolski
Prace pisemne
Jeśli chodzi o wypracowania i prace pisemne to warto zachęcić dziecko do rozpisania planu tego, co chce napisać. Pomogą w tym odpowiedzi na pytania:
- Co chcesz powiedzieć?
- Co będzie na początku, na środku, na końcu?
Trzeba pamiętać, że dzieci z dysleksją mają trudności w tworzeniu spójnego tekstu. Ich wypracowania często bywają chaotyczne.
Czego nie robić?
Jako rodzice powinniśmy pamiętać o najważniejszych zasadach, których nie należy robić:
- krytykować dziecka i stale wytykać błędy,
- porównywać do rówieśników i rodzeństwa,
- liczyć na szybkie i natychmiastowe efekty,
- usprawiedliwiać niechęci do wykonywania ćwiczeń,
- odrabiać za dziecko pracy domowej i nie poprawiać błędów.
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu! Praca z dzieckiem dyslektycznym nie jest łatwa. Wymaga od nas wiele cierpliwości. Warto jednak pamiętać, że nie należy zostawić naszych pociech bez pomocy. Bez nas sobie nie poradzą Mamy nadzieję, że te kilka wskazówek pomoże Wam, rodzicom, w pracy ze swoim dzieckiem.